• Przedszkole Promujące Zdrowie

        •  

           

           

            

           

          Nasze przedszkole 1 września 2021 roku przystąpiło do programu Przedszkole Promujące Zdrowie.  

           

          Koncepcja i zasady tworzenia przedszkola promującego zdrowie


          Przedszkole promujące zdrowie tworzy warunki i podejmuje działania, które sprzyjają:
          • zdrowiu i dobremu samopoczuciu społeczności przedszkola (dzieci, pracowników i rodziców dzieci),
          • podejmowaniu przez członków społeczności przedszkola aktualnie i w przyszłości działań na rzecz zdrowia własnego i innych ludzi oraz tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.

           

          Podstawą tworzenia PPZ (Przedszkola Promującego Zdrowie)  jest koncepcja promocji zdrowia i wykorzystywane w niej specyficzne podejścia.
           

          Promocja zdrowia jest nową, rozwijaną na świecie od lat 80. XX wieku, strategią działań dla umocnienia zdrowia ludzi – jednostek i społeczności. W 1986 r., w Karcie Ottawskiej Promocji Zdrowia – podstawowym dokumencie w tej dziedzinie – promocję zdrowia zdefiniowano jako proces umożliwiający ludziom zwiększenie kontroli nad własnym zdrowiem i jego poprawę. Najbliższe tej definicji jest nieco zmodyfikowane znane hasło: "Nasze zdrowie w naszych rękach". Oznacza ono, że ludzie – jednostki i społeczności – mogą i powinni podejmować działania w zakresie zapobiegania chorobom oraz poprawy i wzmacniania swojego zdrowia.

           

          W promocji zdrowia wykorzystuje się specyficzne podejścia. Szczególnie istotnymi wśród nich są:
          •           Podejście siedliskowe – zakłada ono, że zdrowie jest tworzone i doświadczane przez ludzi w siedliskach ich codziennego życia, czyli w miejscach, w których uczą się, pracują, bawią, odpoczywają, kochają. Siedlisko jest systemem społecznym (całością), który zmienia się, aby poprawiać i doskonalić zdrowie. W siedlisku, którym jest np. miasto, zakład pracy, szkoła, przedszkole, rodzina, ludzie podejmują wspólnie działania na rzecz zdrowia, poszukując różnych form wsparcia z zewnątrz.
          •           Podejście „od ludzi do problemu” – zakłada ono, że ludzie (społeczność) w danym siedlisku sami identyfikują własne problemy zdrowotne po to, aby je rozwiązać (usunąć, zredukować). Podejmują w tym celu działania, w których uwzględnia się dwie grupy czynników: środowiskowe (związane z miejscem i warunkami ich codziennego życia, relacjami z innymi) i osobiste (styl życia, kompetencje, motywacja, zdolności przystosowawcze). Podstawowym warunkiem skuteczności tych działań jest uczestnictwo i współdziałanie ludzi oraz tworzenie warunków dla aktywności jednostek i grup.
          •           Tworzenie sieci siedlisk/organizacji realizujących projekty/programy promocji zdrowia w celu wymiany informacji i doświadczeń, współpracy bez rywalizacji oraz podejmowania wspólnych działań. Przykładem sieci są wojewódzkie/rejonowe sieci Przedszkoli Promujących Zdrowie  i Szkół Promujących Zdrowie.
          •           Długotrwałość działań i systemowe podejście do planowania i dokonywanie ewaluacji jako warunek skuteczności podejmowanych działań.

           

          Przedszkole promujące zdrowie realizuje zadania określone w obowiązujących aktach prawnych i w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, a ponadto spełnia warunki określone w czterech standardach PPZ. Standardy te wyróżniono na podstawie modelu PPZ: pierwszy odnosi się do najniższego poziomu modelu (warunki do tworzenia SzPZ), kolejne trzy do poziomu środkowego (główne obszary działań). Nie jest możliwe określenie standardów dla poziomu górnego (oczekiwane efekty).

           

           

          Standardy przedszkola promującego zdrowie
          1. Koncepcja pracy przedszkola, jego organizacja i struktura sprzyjają realizacji długofalowych, zaplanowanych działań dla wzmacniania zdrowia dzieci, pracowników i rodziców dzieci.
          2. Klimat społeczny przedszkola sprzyja dobremu samopoczuciu i zdrowiu dzieci, pracowników i rodziców dzieci.
          3. Przedszkole prowadzi edukację zdrowotną dzieci i stwarza im warunki do praktykowania w codziennym życiu zachowań prozdrowotnych.
          4. Przedszkole podejmuje działania w celu zwiększenia kompetencji pracowników i rodziców dzieci w zakresie dbałości o zdrowie oraz do prowadzenia edukacji zdrowotnej dzieci.

           

           

        • Artykuł dla Rodziców - Wspieranie i stymulowanie odporności psychicznej dzieci w wieku przedszkolnym

        •  

           

          Obecnie wszyscy skupiamy się na tym, aby dzieci posiadały umiejętność asertywnego wyrażania własnego zdania, aby potrafiły mówić o swoich emocjach i potrzebach. Zdecydowanie nie mamy tu na myśli zachowań polegających na tym, że przedszkolak za każdym razem wykrzykuje nauczycielowi, co mu się podoba, na co ma ochotę, a czego z pewnością robić nie będzie. Chodzi o kształtowanie umiejętności wsłuchania się we własny organizm i jego potrzeby oraz komunikowanie tego światu.

          Należy tu zaznaczyć, że wsparcie asertywności i wiary w siebie, trzeba zacząć od budowania odporności psychicznej dziecka.

           

          Co to jest odporność psychiczna (resilience)?

           

          Każdy człowiek ma wewnętrzne siły określane jako „psychiczne” lub „duchowe”. Pozwalają one nie tylko chronić się przed stresem, ale także skutecznie go przezwyciężać.

          W literaturze przedmiotu można napotkać następujące nazwy: radzenie sobie, odporność na stres, odporność psychiczna, prężność osobowa, coping, resilience czy hardiness. Podsumowując: odporność psychiczna to zdolność, cecha lub kompetencja dziecka do efektywnej realizacji zadań rozwojowych bądź osiągania pozytywnej adaptacji pomimo występujących w jego życiu chronicznych zagrożeń, niekiedy o dużej sile (W. Pilecka, J. Fryt, 2011, s. 48).

          Wspieranie odporności psychicznej dzieci w wieku przedszkolnym ma ogromny wpływ na to, jak radzą sobie w szkole, w kontaktach z rówieśnikami, jak również w dorosłym życiu.

           

          Dlaczego współczesne dzieci tak szybko się poddają?

           

          Jednym z głównych obszarów, na który trzeba zwrócić uwagę, jeśli chodzi o budowanie poczucia wartości, jest skłonność współczesnych przedszkolaków do szybkiego poddawania się. Z całą pewnością ma to związek (poza wiekiem rozwojowym i  umiejętnościami rozwojowymi) z rzeczywistością, w której dzieci bardzo rzadko muszą na coś czekać.

          Nie są one nauczone cierpliwego dochodzenia do celu, dlatego stają się nerwowe, niepewne, nie potrafią odnaleźć się w sytuacji wymagającej włożenia wysiłku i własnej pracy w zdobycie/ osiągnięcie czegoś.

          Szczególnie jest to widoczne na tle grupy przedszkolnej. Podejmując nowe zadania bądź sprawiające trudność, spora część dzieci poddaje się po jednej, dwóch próbach, denerwują się, szukają kolejnego zajęcia lub wykonują zadanie niestarannie, tylko po to, żeby mieć je z głowy.

          Wiąże się to z tym, że żyjemy w innych czasach, niż sami się wychowywaliśmy. Dzisiaj  nikt niczego nie planuje, nie przygotowuje, nie czeka na swoją kolej. Dotyczy to wielu aspektów, np. picia, jedzenia, ubrań, zabawek – każdy sklep oferuje szeroką gamę produktów, niemal wszystko mamy na wyciągnięcie ręki i bez czekania.

          Generalizując, takie warunki życia są dobre, bo po prostu jest nam wygodnie, jednak z punktu widzenia budowania odporności psychicznej dzieci, działa to na niekorzyść, ponieważ odbiera im wiarę we własne możliwości już na starcie.

          Z tego powodu maluchy potrzebują mieć przy sobie dorosłego, który nauczy je zarówno asertywności w mówieniu o swoich potrzebach, jak i radzenia sobie z porażkami, smutkami, radościami oraz umiejętności podejmowania prób.

           

          Źródła odporności psychicznej dziecka

           

          W książce Zwiększanie odporności psychicznej, wzmacnianie sił duchowych E. Grotberg pisze, że istnieją trzy źródła odporności psychicznej dziecka:

          1. „Ja mam” – chodzi tutaj o zewnętrzne zasoby, będące źródłem wsparcia dziecka, czyli o środowisko, w którym się ono wychowuje.

          Jeśli otoczenie przedszkolaka jest spokojne, bezpieczne, wyrozumiałe, to bardzo sprzyja ono budowaniu poczucia bezpieczeństwa oraz rozwojowi odporności psychicznej. Zalicza się tutaj: pełne zaufania relacje rodzinne; jasne reguły postępowania w przedszkolu czy w domu; modele zachowań dorosłych, od których dziecko uczy się robić różne rzeczy; zachęcanie do samodzielności, poszukiwanie pomocy w sytuacjach trudnych, pochwały za: asertywność, inicjatywę, komunikowanie swoich emocji, przemyśleń; dostęp do służby zdrowia, edukacji, pomocy społecznej czy służb gwarantujących bezpieczeństwo.

          1. „Ja jestem” - drugim źródłem odporności psychicznej dziecka są jego wewnętrzne cechy, czyniące je silnym.

          Mieszczą się tu następujące uczucia, postawy i przekonania dziecka: poczucie akceptacji (bycia akceptowanym przez najbliższych, ale też akceptacja siebie), poczucie bycia kochanym, zaspokojenie potrzeby przynależności (wystarczająca ilość uwagi ze strony dorosłych). Ma poczucie ważności i uznanie dla samego siebie - zna swoje mocne i słabe strony, nie pozwala siebie deprecjonować, ma zaufanie do samego siebie, a poczucie wartości pozwala mu skutecznie radzić sobie w trudnych sytuacjach; jest w stanie podejmować różne działania i ponosić ich konsekwencje, , uznaje kontrolę i odpowiedzialność innych; wierzy, że inni mu ufają, jednocześnie samo też im ufa, rozróżnia dobro od zła, jednocześnie chce pomnażać dobro i kierować się ku wartościom wyższym.

          1. „Ja potrafię” - ostatnie źródło odporności psychicznej obejmuje kompetencje społeczne i umiejętności interpersonalne dziecka.

          Kompetencje te trafnie zostały uszczegółowione przez następujące czasowniki: komunikować się; rozwiązywać problemy; radzić sobie ze swoimi uczuciami i impulsywnością; ocenić własny i innych temperament; ustalać oparte na zaufaniu relacje z innymi.

           

          Odporność psychiczna dziecka jest zatem wypadkową różnorakich powiązań pomiędzy cechami jego osoby, jego środowiska oraz charakteru jego doświadczeń. Ona też będzie decydować o sposobie zmagania się z przeciwnościami życia w kolejnych okresach jego rozwoju. Można więc powiedzieć, że będzie wyznacznikiem jego zdrowia w wymiarze psychicznym, społecznym, duchowym i somatycznym oraz jakości samego rozwoju.

           

          Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, że dziecko odporne psychicznie w cale nie musi posiadać wszystkich wymienionych cech, jednak ich szerszy zakres i wyższy stopień nasilenia gwarantują odporność psychiczną o lepszej jakości.

           

          Co się składa na odporność psychiczną dziecka?

           

          Marta Paluch, autorka programu „Dzielne dzieci!”, uważa, że na odporność psychiczną składają się cechy takie jak: samopoznanie, inicjatywa, samokontrola, radzenie sobie ze stresem, umiejętności społeczne oraz rozwiązywanie problemów.

          Autorka wprowadziła termin „prężność psychiczna”, który oznacza umiejętność poradzenia sobie z porażką (a dokładniej – podniesienia się po porażce), wysnucia wniosków i gotowość do podejmowania kolejnych prób.

           

          Pochylając się nad wsparciem dziecka, warto zwrócić uwagę na czynniki składające się na budowanie odporności psychicznej.

           

          Niektóre cechy indywidualne dziecka:

          • towarzyskość i temperament – niektóre dzieci są otwarte na nowe znajomości, czy proponowane zabawy zespołowe, inne zaś wolą pracować samodzielnie. Idealnym rozwiązaniem jest prowadzanie różnorodnych aktywności, trzeba mieć jednak świadomość, że nie każda propozycja sprawi, że np. introwertyk poczuje się bezpiecznie w danej sytuacji.

          • pozytywny obraz siebie – często dzieci mają ochotę spróbować swoich sił w  różnych obszarach, ale rezygnują z lęku przed tym, co powiedzą czy pomyślą dorośli, dlatego tak istotna jest rozmowa z dziećmi, mająca na celu walkę z wciąż obecnymi stereotypami dotyczącymi np. płci: „Dziewczynkom wypada płakać, ale chłopcom już nie”; „Chłopcy są lepsi z przedmiotów ścisłych, a dziewczynki z artystycznych”.

           

          Niektóre cechy indywidualne rodziny:

          • spójność rodziny – wszyscy doskonale wiemy jak ważnym i wspierającym aspektem jest dla dziecka rodzina, którą rozumie, to znaczy – potrafi określić kto jest kim w rodzinie i dlaczego.

          • zgodność – ta cecha również wpływa na odczuwany przez dziecko spokój i  poczucie bezpieczeństwa. Jeśli w środowisku rodzinnym dziecka nie jest do końca bezpiecznie, to nie będzie ono chciało podejmować się nowych wyzwań. Brak poczucia bezpieczeństwa może wynikać z wielu spraw, niejednokrotnie wymagających bliższego przyjrzenia się, czasem nawet ingerencji placówki, np. przemoc w rodzinie. Chociaż te elementy wydają się być oczywiste, istnieją jeszcze mniej widoczne, np. parentyfikacja, niedostępność emocjonalna rodziców, uzależnienie od ekranów.

          • dobre stosunki między członkami rodziny – nie chodzi tu o idealny model małżeństwa, a o dorosłych, którzy nie stawiają dziecka w sytuacji ciągłego konfliktu. Jeśli rodzice nie zgadzają się w pewnych sprawach (np. związanych z wychowaniem), powinni wyjaśnić dziecku, w jaki sposób funkcjonuje rodzina bez jednomyślności. Można to uczynić, ale zadanie to wymaga zwiększonych nakładów pracy i otwartej komunikacji między dzieckiem a rodzicami.

           

          Zaszczepienie stresem – sposób na wspieranie odporności dzieci

           

          Jest takie wyrażenie jak „zaszczepianie stresem”, które doskonale wyjaśnia, w jaki sposób wspierać odporność psychiczną dzieci. Usuwanie stresów, kłopotów czy trudności z drogi dziecka, nie jest okazywaniem miłości, choć może się tak często wydawać.

          Chodzi jednak o stawianie pewnych wymagań i pilnowanie, żeby dziecko mogło im sprostać, dlatego powinny one być adekwatne do wieku i możliwości przedszkolaka, ponadto ważne jest poczucie dziecka, że nie jest z danym wyzwaniem samo, że zawsze może liczyć na pomoc dorosłego, nie należy tego jednak mylić z wyręczaniem. Im więcej takich wyzwań wymagających skupienia, zaangażowania, kreatywnego myślenia, współpracy z innymi, tym lepiej zadziała ta szczepionka. Dziecko w bezpiecznych warunkach, nawet stresujących, świetnie poradzi sobie z trudnościami. Może nie od razu, może dopiero po kolejnej próbie, ale da radę. Im więcej takich prób, tym więcej doświadczenia. To jest właśnie powolne oswajanie stresu i działania pod jego wpływem.

           

          Przemyślane wyzwania powinny być elementem codzienności, np. samodzielne ubieranie się, zaangażowanie w pomoc dorosłemu, udział w konkursach, uczestnictwo w wydarzeniach ważnych dla społeczności lokalnej, szukanie pasji, żeby dziecko miało poczucie sensu w życiu (przy czym nie można wymagać od przedszkolaka, żeby potrafił ostatecznie określić swoje zainteresowania, ale samo poszukiwanie i doświadczanie jest zdobywaniem kolejnych informacji o tym, jak przez zaangażowanie, powtórne próby i ćwiczenia można dojść do upragnionego celu i radzić sobie z problemami). To wszystko, to małe kroki składające się na budowanie odporności psychicznej i budowanie poczucia wartości człowieka.

           

          Bibliografia:

          1. Majorczyk M., Jak stymulować odporność psychiczną (resilience) dziecka?, [w:] Bliżej Przedszkola, 10.193/2017

          2. Jankowska A., Jak wspierać odporność psychiczną dzieci w wieku przedszkolnym?, [w:] Bliżej Przedszkola, 4.211/2019

          3. Grotberg E., Zwiększanie odporności psychicznej – wzmacnianie sił duchowych, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2000.

          4. Pilecka W., Jak pomóc dziecku w sytuacji trudnej, czyli o wzmacnianiu jego sił duchowych, [w:] Kompetentny nauczyciel wczesnej edukacji inwestycją w lepszą przyszłość, tom II, Wydawnictwo UJK, Kielce 2013.

          5. Pilecka W., Fryt J., O wzmacnianiu odporności psychicznej dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, [w:] B. Witkowska, K. Bidziński, P. Kurtek (red.), Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w realizacji zadań rozwojowych, Gens, Kielce 2010.

          6. Pilecka W., Fryt J., Teoria dziecięcej odporności psychicznej, [w:] W. Pilecka (red.), Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży. Perspektywa kliniczna, Wydawnictwo UJ, Kraków 2011.

          7. Sikorska I., Sajdera J., Paluch-Chrabąszcz M., Dzielne dzieci! Wspieranie odporności psychicznej w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Edukacyjne, Kielce 2018.

          Warto przeczytać:

          1. Sikorska I., Bufory stresu: jak rozwijać odporność psychiczną dziecka, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2011.

          2. Sikorska I., Odporność psychiczna w okresie dzieciństwa, Wydawnictwo UJ, Kraków 2016.

          Warto zajrzeć:

          1. www.pozytywnaedukacja.pl

          2. www.developingchild.harvard.edu/resilience-game/index.html

        • Artykuł dla Rodziców - Zasady zdrowego żywienia dzieci w wieku przedszkolnym a problemy wynikające z nieprawidłowego żywienia

        •  

           

          „Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał” – przysłowie to jest świetnym odniesieniem do tematu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym; dziecko, które w tym czasie nie zostanie oswojone z zasadami zdrowego żywienia, w kolejnych latach będzie miało z tym problemy.

           

          Odpowiednie żywienie dziecka w wieku przedszkolnym ma na celu:

          - dostarczenie wszystkich niezbędnych do prawidłowego rozwoju składników pokarmowych;

          - zwiększenie odporności na oddziaływanie szkodliwych czynników środowiska.

           

          Zasady układania jadłospisu przedszkolaka

          1. Urozmaicenie.

          Jedną z głównych zasad układania jadłospisu dla dzieci w wieku przedszkolnym jest urozmaicona dieta, co zapewnia odpowiednią ilość składników pokarmowych z poszczególnych grup produktów, innymi słowy chroni przed niedoborami pokarmowymi.

          Tym, co z pewnością zachęci przedszkolaka do konsumpcji jest nie tylko różnorodność potraw, ale także ich ciekawe i estetyczne podanie.

          W jadłospisie należy uwzględnić wszystkie podstawowe grupy żywności:

          - produkty zbożowe (mąki, kasze, makarony, pieczywo, zarodki, otręby) –  stanowią one główne źródło energii, a ponadto dostarczają witamin z grupy B, błonnika pokarmowego i składników mineralnych. Szczególnie zalecane są produkty z tzw. grubego przemiału: pieczywo razowe, grube kasze, pełnoziarniste makarony, ryż brązowy, płatki naturalne;

          - warzywa i owoce są podstawowym źródłem witamin i składników mineralnych, antyoksydantów oraz błonnika pokarmowego. Dzienna zalecana ilość do spożycia, to 4 porcje owoców (ponieważ zawierają więcej cukrów prostych i są bardziej kaloryczne) i 5 porcji warzyw. Należy podawać je jako przekąska lub dodatek do dań.

          - mleko i przetwory mleczne (mleko, kefiry, jogurty, maślanki, sery) to główne źródło najlepiej przyswajalnego wapnia, ponieważ są bogate w białko i witaminy -głównie A, D i B2. Wapń odgrywa ważną rolę w budowaniu kości i zębów.

          - mięso, drób, jaj, ryby, nasiona roślin strączkowych. Produkty te są źródłem wysokowartościowego białka, dobrze przyswajalnego żelaza, cynku, witamin A, D oraz witamin z grupy B. Ryby, zwłaszcza morskie, dostarczają kwasów omega-3, a także witaminy D, bardzo korzystnych dla zdrowia.

          - tłuszcze: optymalne są tłuszcze pochodzenia roślinnego (oliwa z oliwek, olej rzepakowy, słonecznikowy, sojowy), a także tłuszcze niewidoczne znajdujące się w rybach morskich. Zawierają one niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Należy unikać izomerów trans kwasów tłuszczowych znajdujących się w: margarynach twardych, pieczywie cukierniczym, czekoladach, wyrobach ciastkarskich oraz w produktach typu fast food.

          1. Regularność posiłków.

          Dzieci powinny spożywać 3 posiłki główne: śniadanie, obiad, kolację oraz 2 uzupełniające: drugie śniadanie i podwieczorek. Istotną kwestią jest spożycie śniadania.  Niejedzenie go powoduje spadek poziomu glukozy we krwi, co z kolei wpływa na utratę koncentracji i sięganie po słodkie przekąski.

          1. Odpowiednia podaż energii.

          Między 4-6 rokiem życia tempo wzrostu maleje, zwiększa się zapotrzebowanie energetyczne organizmu, będące następstwem nasilenia aktywności ruchowej dziecka.

          Wartość energetyczna całodziennej diety dziecka w wieku 4-6 lat powinna wynosić ok. 1400 kcal.

          Dzieci, które długotrwale nie spożywają odpowiedniej ilości składników odżywczych, są niedożywione, co powoduje upośledzenie wielu funkcji organizmu i zaburzeń rozwoju. Objawy to:  niedobory masy ciała i wzrostu, niedokrwistość, zaburzenia odporności, opóźnienie rozwoju intelektualnego, co ma wpływ na gorsze wyniki w nauce i dojrzewanie psychospołeczne.

          Spożywanie większej ilości pokarmu niż wymaga organizm (nadkonsumpcja) skutkuje wzrostem masy ciała, a w przyszłości zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób cywilizacyjnych:  nadwagi, otyłości, nadciśnienia tętniczego czy cukrzycy.

          Nadmierna ilość kalorii najczęściej pochodzi z cukrów prostych znajdujących się w słodyczach oraz słodzonych napojach gazowanych, dlatego powinny one być ograniczone do minimum lub całkowicie wykluczone z diety dziecka.

          1. Płyny w żywieniu dzieci.

          Dzieci w wieku 4-6 lat w ciągu dnia powinny wypijać do 1700 ml. Zaleca się, by wypijały one co najmniej 4-5 szklanek dziennie, organizm małego człowieka nie jest w stanie magazynować dużej ilości wody i musi być ona stale dostarczana.

          Do picia zalecana jest woda, najlepsza jest woda źródlana. Można podawać również wodę mineralną, trzeba jednak zwracać uwagę na zawartość składników mineralnych, unikając wód o  wysokim stopniu mineralizacji.

          Przedszkolaki chętnie piją soki: owocowe, owocowo-warzywne, nektary i napoje owocowe. Należy wybierać soki 100%, ponieważ soki i nektary nie powinny zawierać sztucznych barwników, aromatów ani substancji konserwujących, ponadto mają w składzie pewną ilość błonnika, naturalne cukry (takie jak: glukoza, fruktoza, sacharoza, sorbitol), znaczne ilości witaminy C, beta karotenu, flawonoidów, a także witaminy B1, B2 i B6. 

          Soki owocowe powinny być spożywane przez dzieci w małych ilościach, ponieważ są kaloryczne. Zaleca się soki przecierowe, ze względu na to, że zachowują najwięcej witamin, składników mineralnych i innych związków bioaktywnych.

          1. Aktywność fizyczna.

          Regularna aktywność fizyczna jest jednym z fundamentalnych czynników korzystnie wpływających na procesy metaboliczne i stan zdrowia w każdej fazie życia. W ostatnich latach obserwuje się jednak niepokojące zjawisko - po powrocie z przedszkola dzieci w sposób bierny wykorzystują wolny czas. Niewielka aktywność fizyczna lub jej brak prowadzi do nadwagi i otyłości, jest także główną przyczyną powstawania wad postawy.

          Systematycznej i prawidłowa aktywność fizyczna niesie ze sobą wiele korzyści:

          - zmniejsza ryzyko otyłości;

          - wzmacnia odporność poprzez pozytywny wpływ na układ immunologiczny;

          - wpływa na kształtowanie prawidłowej postawy ciała, zapobiega rozwojowi wad postawy;

          - poprawa pamięci i jakości snu;

          - wyrabianie cech, niezbędnych w dorosłym życiu, takich jak: równowaga emocjonalna, hart psychiczny, odporność na stresy, umiejętność współpracy w grupie;

          - zwiększanie sprawności i wydolności układu sercowo-naczyniowego i oddechowego.

           

          Główne błędy żywieniowe w żywieniu dzieci w wieku przedszkolnym:

           

          - małe ilości warzyw, zwłaszcza tych, które bogate są w karoten oraz stanowią źródło witaminy C;

          - zbyt duża ilość słodyczy w diecie dzieci (ilość cukierków, lizaków, batonów, gum do żucia oraz słodkich napojów). Nadmiar sacharozy i innych cukrów w diecie przedszkolaków może niekorzystnie wpływać na wchłanianie składników mineralnych, takich jak cynk i żelazo. Z kolei duży udział soków owocowych i słodkich napojów w diecie może mieć ujemny wpływ na wysokość i masę ciała, a przede wszystkim przyczyniać się do powstawania niedoboru masy ciała lub do nadwagi;

          - zbyt małe spożycie wapnia stanowiącego podstawowy materiał budulcowy kości i zębów. Dzieciom należy podawać pasteryzowane, świeże mleko lub mleko o przedłużonej trwałości oraz jogurty naturalne, kefiry, sery twarogowe, przy czym należy pamiętać, że szklanka mleka (250 ml) pokrywa ¼ dziennego zapotrzebowania na wapń.

           

           

          Najczęstsze problemy zdrowotne dzieci w wieku przedszkolnym wynikające z nieprawidłowego żywienia

           

          1. Nadwaga to zaburzenie odżywiania. Wynika z dysproporcji pomiędzy energią uzyskaną z pożywienia a energią wydatkowaną przez organizm dziecka, co w efekcie prowadzi do przyrostu masy ciała, wyrażającego się przede wszystkim nadmiernym rozwojem tkanki tłuszczowej.

          Ogólnopolskie badanie prowadzone przez IPCZD w latach 2010-2012 dotyczące dzieci w wieku przedszkolnym wykazało, że częstość występowania nadwagi i otyłości wynosi od 9-18%, gdzie występowanie nadwagi i otyłości u dzieci w wieku 3 lat wynosiło u chłopców 9%, u dziewcząt 12,6%, natomiast w wieku 6 lat - odpowiednio 14,8% i 18%.

          U otyłych przedszkolaków często stwierdza się: zaburzenia gospodarki lipidowej, zaburzenia tolerancji glukozy, nadciśnienie tętnicze, wady postawy. Otyłość może wywierać niekorzystny wpływ na rozwój psychiczny dziecka, np. z powodu konfliktów z rówieśnikami nieakceptującymi otyłego kolegi czy z powodu jego obniżonej sprawności fizycznej.

           

          2. Niedożywienie może skutkować zaburzeniem rozwoju fizycznego – brak prawidłowego przyrostu masy ciała, utrata masy ciała, a w konsekwencji zahamowanie  wzrostu. Niedobory pokarmowe mogą dotyczyć wszystkich, jak również niektórych składników odżywczych.

          Przewlekły niedobór wapnia i witaminy D w diecie może powodować rozwój krzywicy, uniemożliwia osiągnięcie odpowiedniej masy kostnej, przez co zwiększa ryzyko rozwoju osteopenii lub osteoporozy w dorosłości. Ogólnopolskie badanie nad zawartością wapnia i witaminy D w diecie dzieci w wieku 4 lat wykazało przewlekły niedobór: wapnia u 51% badanych, a witaminy D u 99% dzieci.

          Także infekcje układu oddechowego, a niekiedy ich dłuższy i cięższy przebieg może być spowodowany zmniejszoną odpornością, będącą wynikiem niedoborów w diecie, między innymi witamin i składników mineralnych.

           

          3. Niedobór żelaza w diecie wpływa na  zwiększoną podatność na zakażenia układu oddechowego, zaburzenia funkcji poznawczych, a nawet gorszy rozwój motoryczny dziecka. Niekiedy objawami przewlekłego niedoboru żelaza w diecie może być gorsze samopoczucie dziecka: apatia, rozdrażnienie, ból głowy, osłabienie, niechęć do zabawy.

           

          4. Próchnica zębów.

          Zęby mleczne, podobnie jak zęby stałe, narażone są na rozwój próchnicy, choroby wywoływanej przez bakterie. To, czy dana osoba jest narażona na rozwój próchnicy zależy między innymi od jej predyspozycji, występowania niektórych chorób, niedostatecznej lub niewłaściwej pielęgnacji jamy ustnej oraz od nieprawidłowego sposobu odżywiania się (pojadania między posiłkami, spożywania nadmiernej ilości słodyczy oraz słodkich i gazowanych napojów, niedoboru w diecie wapnia, fosforu, witamin i niektórych mikroelementów).

           

          5. Zaparcie to utrudnione, wymagające wysiłku oddawanie stolca oraz wydalanie go w odstępach dłuższych niż 3 dni. Częstość oddawania stolca u osób zdrowych wynosi od 3 razy na dobę do 1 na 3 dni.

          Ważnym elementem leczenia zaparcia jest dieta bogatoresztkowa uwzględniająca produkty mało przetworzone oraz zawierająca odpowiednią ilość owoców i warzyw. Zalecane jest ciemne pieczywo z grubego przemiału ziarna. Należy zwrócić uwagę, że długotrwałe stosowanie diety bogatoresztkowej może negatywnie wpływać na wchłanianie niektórych składników mineralnych (np. wapnia, żelaza) i prowadzić do ich niedoboru w organizmie, dlatego u dzieci objętych dietą bogatoresztkową niejednokrotnie zaleca się zwiększenie podaży wapnia oraz żelaza.

          W zaparciach korzystne może być stosowanie fermentowanych napojów mlecznych zawierających probiotyczne szczepy bakterii oraz dostarczanie dziecku odpowiedniej ilości płynów (wody, niesłodzonych kompotów).

          Regulacja wypróżnień u dzieci z zaparciem jest bardzo ważna. Zaobserwowano zależność między nasileniem zaparć w dzieciństwie, a ich występowaniem i nasileniem w późniejszych okresach życia.

           

           

          Podsumowując, prawidłowe odżywianie dziecka połączone z odpowiednią do wieku aktywnością fizyczną procentuje w przyszłości w postaci odpowiednio wypracowanych nawyków żywieniowych, prawidłowej masy ciała i zmniejszonego ryzyka zachorowań na choroby metaboliczne.

           

           

          Bibliografia:

          1. H. Ciborowska, A. Rudnicka; Dietetyka - żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL 2009.

          2. J. Gawęcki, T. Mossor- Pietaszewska; Kompendium wiedzy i żywności, żywieniu i zdrowiu. PWN 2007.

          3. J. Charzewska i in.; Rekomendacje dla realizatorów żywienia z zakresu zasad prawidłowego żywienia dzieci w przedszkolach. IŻŻ Warszawa 2011.

          4. J. Charzewska i in.; Jadłospisy dla dzieci w wieku przedszkolnym (śniadania, obiady, kolacje) opracowane zgodnie z zasadami prawidłowego żywienia. IŻŻ Warszawa 2011.

          5. Szostak-Węgierek D.: Podstawowe zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży. (www.pediatria.mp.pl)

          6. https://dietetycy.org.pl/zywienie-dzieci-wieku-przedszkolnym/

          7. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/zywienie/86692,zywienie-dzieci-wwieku-przedszkolnym

           

        • Artykuł dla Rodziców - "Gimnastyka dla malucha", czyli wpływ aktywności ruchowej na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym

        •  

           

          Ruch jest podstawowym przejawem życia i jednocześnie środkiem do wszechstronnego rozwoju osobowości. Człowiek potrzebuje aktywności fizycznej tak samo jak powietrza i pożywienia. Jest to szczególnie ważne u dzieci, które znajdują się w fazie intensywnego wzrostu, rozwoju, wzmacniania i doskonalenia. W dzieciństwie poziom przejawów ruchowych jest wskaźnikiem ogólnego stanu zdrowia. Ruch jest podstawowym bodźcem rozwojowym. Dzięki aktywności ruchowej dziecko poznaje otoczenie i opanowuje nowe umiejętności. Aktywność ruchowa ma korzystny wpływ na szereg właściwości nie tylko fizjologicznych, ale i odpornościowych, adaptacyjnych, a także na prawidłowy przebieg szeregu procesów metabolicznych. W sferze psychicznej i społecznej pomaga uzyskać cechy niezbędne w życiu dorosłego człowieka, takie jak: równowaga emocjonalna,
          odporność na stres, umiejętność psychicznej adaptacji do zmieniających się warunków.
          Kształtuje poczucie odpowiedzialności, zdyscyplinowania oraz wytrwałość w pokonywaniu trudności, sprzyja przyswajaniu norm społecznych.


                      Okres przedszkolny jest szczególnie znaczący dla kształtowania motoryczności dziecka. Dziecko nabywa wówczas pewnych umiejętności, które w dalszych etapach swojego życia jedynie doskonali. Dla dzieci właściwie użyty i dozowany ruch łagodzi przebieg procesów rozwojowych, zwiększa odporność fizjologiczną, koryguje wady postawy i kształtuje pozytywne nawyki ruchowe. Dlatego troska o prawidłowy rozwój fizyczny dziecka, o zapewnienie mu odpowiedniej ilości wszechstronnego ruchu, jest działaniem na rzecz szeroko pojętego zdrowia – zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego.

           

          Należy pamiętać, że aktywność ruchowa to ważny element:

          • prawidłowego rozwoju organizmu, jego układów i narządów;
          • rozwijania funkcji i wydolności organizmu;
          • tworzenia poprawnej postawy i budowy ciała;
          • przystosowania do życia w otaczającym środowisku przyrodniczym i społecznym;
          •  zapobiegania chorobom;
          • rozwoju psychicznego i społecznego;
          •  terapii wielu zaburzeń i chorób.


                      Aktywność ruchowa ma do spełnienia cztery podstawowe funkcje:

          • Stymulacyjną – pobudzającą cały organizm do prawidłowego rozwoju. Wysiłek fizyczny mobilizuje układ krążeniowo–naczyniowy (większe zapotrzebowanie na transportowane przez krew środki odżywcze i tlen powoduje szybsze krążenie krwi i wzmożoną pracę serca, które wzmacnia się i rozbudowuje), kostno–mięśniowy (mięsnie wykonujące pracę zwiększają swój przekrój, objętość, siłę i sprężystość. Korzystne zmiany zachodzą także w kościach, gdyż ruch sprzyja ich mineralizacji), oddechowy (oddech przy wysiłku staje się głębszy i szybszy, a płuca muszą wykonać zwiększoną pracę), nerwowy (szybciej rozwijają się ośrodki mózgu zawiadujące ruchami. Dziecko poznaje otaczający je świat, wzbogaca swoje doświadczenia, kształtuje pamięć i uwagę).
          • Adaptacyjną – rozwijającą zdolność zaadoptowania się, czyli przystosowania organizmu     do zmieniających się warunków życia: klimatu, temperatury, wilgotności, ciśnienia, warunków społecznych i materialnych, pracy, nauki, trudności dnia codziennego.
          • Kompensacyjną – równoważącą bilans bodźców korzystnych i niekorzystnych działających na młody organizm.
          • Korekcyjną – terapeutyczną, stosowaną u dzieci z wadami postawy, otyłością, astmą, czy niektórymi zaburzeniami układu krążenia.

           

          Argumenty przekonujące, że warto ćwiczyć, że warto być aktywnym fizycznie. Ruch sprawia, że dzieci mogą:

          • rozładować nadmierną energię;
          • dotlenić się - mózg stanowi tylko 2 % wagi ciała człowieka, ale potrzebuje ok. 25 % tlenu. Świeże powietrze poprawia znacznie koncentrację uwagi.
          • trenować zmysł równowagi - dzięki huśtaniu się, balansowaniu na murkach, chodzeniu po leżącej na ziemi linie, jeździe na rolkach, deskorolce, rowerze - dzieci ćwiczą równowagę;
          • ruch jest lekiem na bezsenność - umiarkowane ćwiczenia mogą zlikwidować kłopoty ze snem. To dobry lek na bezsenność i nocne niepokoje. Poprawa snu jest efektem psychicznego i fizjologicznego odprężenia po wysiłku. Dzieci nadpobudliwe, wrażliwe oraz nocne marki będą łatwiej zasypiały i spokojniej spały, jeżeli w ciągu dnia dostarczymy im okazji do intensywnego ruchu.
          • polepsza nastrój - ćwiczenia fizyczne poprawiają stan u kładu nerwowego i wpływają na układ hormonalny, dlatego ruch polepsza nastrój i przepędza ponure myśli, pomaga uspokoić emocje, rozładowuje napięcie i stres, ułatwia relaks. Podczas wysiłku fizycznego w mózgu powstają endorfiny zwane hormonami szczęścia.
          • rozwijać samodzielność, równowagę emocjonalną, hart psychiczny, odporność na stres, umiejętność psychicznej adaptacji do zmieniających się warunków, poczucie odpowiedzialności, zdyscyplinowanie i wytrwałość w pokonywaniu trudności.

           

          Ruch pozwala zapobiegać wielu chorobom (wady postawy, nerwice, otyłość, niewydolność mięśniowa, cukrzyca itp.). Aktywność fizyczna jest najlepszym antidotum na wiele dolegliwości związanych z cywilizacją. Wygodny tryb życia w komforcie cywilizacyjnym, stronienie od rekreacji ruchowej i sportu są najważniejszymi przyczynami nieprawidłowości rozwojowych, wad postawy, nerwic, otyłości, niewydolności mięśniowej, zaparć, cukrzycy, choroby nadciśnieniowej i wielu innych tzw. „chorób cywilizacyjnych”.

          Ortopedzi ostrzegają, że wśród najmłodszych coraz częściej występują wady postawy: skrzywienie kręgosłupa, koślawe kolana i płaskostopie.

          Dzieci potrzebują więcej ruchu. Jest on naturalną potrzebą człowieka, która została stłumiona przez złe nawyki cywilizacyjne. Dzieci coraz więcej czasu spędzają przed telewizorem, czy komputerem, a każde z nich musi mieć czas i okazję by biegać, skakać, grać w piłkę, wędrować po lesie, pływać, wspinać się.

           

          W jaki sposób możemy pomóc dzieciom, które unikają aktywności ruchowej?

          • Przede wszystkim należy stwarzać okazje do ruchu i razem z dzieckiem bawić się.
          • Trzeba szukać takich form aktywności, które sprawiają dziecku zadowolenie i radość.
          • Podczas wspólnych zabaw należy dzieci motywować, zachęcać poprzez przekonywanie i chwalenie za najdrobniejszy sukces.
          • Nigdy nie wolno zmuszać dziecka do aktywności fizycznej, natomiast warto znaleźć wśród rówieśników dziecko z takimi samymi możliwościami ruchowymi i w trakcie wspólnych zabaw (ćwiczeń) chwalić za podejmowane próby. Dzięki temu wzrośnie samoocena dziecka, a z czasem i satysfakcja z pokonywania własnej słabości.

               

                  Szybki rozwój w okresie wczesnego dzieciństwa jest ogromną szansą edukacyjną  dziecka, dlatego należy wspierać przede wszystkim jego rozwój ruchowy, ponieważ ruch jest jego fizjologiczną potrzebą i o tym powinni pamiętać opiekunowie.

           

          Zabawa ruchowa jest prostą, nieskomplikowaną formą ruchu opartą na podstawowych ruchach motorycznych człowieka, jak chód, bieg, skok, czworakowanie, pełzanie, rzucanie itp. Są one formą działalności ruchowej charakterystyczną dla wieku przedszkolnego, najbardziej odpowiadającą potrzebom dziecka, wynikającym z właściwości jego rozwoju. Wielka ich różnorodność, wszechstronność oddziaływania oraz łatwość organizowania
          wysuwa je na pierwsze miejsce w pracy z małymi dziećmi.

          Zabawy ruchowe wprowadzają radosny nastrój i dobre samopoczucie, dają dziecku możliwość zaspokojenia naturalnej potrzeby ruchu. Zabawy mają wpływ na odprężenie nerwowe, czynny wypoczynek i zdrowie dziecka. Zabawy ruchowe wpływają na podnoszenie wydolności wszystkich układów i narządów, przede wszystkim układu ruchowego, oddechowego, krążenia i pokarmowego. Rozwijają wszystkie cechy motoryki - jak siła szybkość, zwinność, wytrzymałość, gibkość, moc, oraz umiejętności ruchowe niezbędne w codziennej działalności człowieka. Zabawom towarzyszy wielkie zaangażowanie uczuciowe, emocjonalne. W parze z nimi idzie radość i zadowolenie co ma wpływ na wypoczynek i odprężenie umysłowe oraz zdolność skupienia uwagi i zainteresowania. Zabawy ruchowe współdziałają w dużym stopniu z rozwojem wrażeń i spostrzeżeń, uczą spostrzegać otaczające przedmioty i zjawiska ze wszystkich stron i we wszystkich ich wzajemnych powiązaniach, wyrabiają umiejętność w określaniu odległości, ciężaru, wytrzymałości i innych cech przedmiotów, dostarczają dzieciom wiele nowych wrażeń i wiadomości o otoczeniu, uczą spostrzegawczości, bystrego pojmowania istoty zjawisk, a także logicznego myślenia w związku z praktyczną działalnością, o ile stanowi ona treść zabawy. Zabawy ruchowe rozwijają także pamięć i twórczą wyobraźnię. Zabawy są jednym z najważniejszych czynników wychowania moralnego. Dziecko w zabawie wie, że musi być rzetelne, uczciwe, prawdomówne, że musi być dobrym kolega, musi być opanowane, gdy przegra, jeżeli chce żeby jego udział w zabawie był zaakceptowany przez inne dzieci.


                      Zabawy ruchowe rozwijają i doskonalą sprawność ruchową poprzez:
          • kształtowanie prawidłowej postawy;
          • kształtowanie motoryki: szybkości, gibkości, zwinności, koordynacji ruchowej;
          • rozwijanie koordynacji ruchowej;
          • wyrabianie pozytywnej motywacji do zabaw i zajęć ruchowych.


                      Zabawy ruchowe możemy podzielić, uwzględniając wpływ poszczególnych zabaw na kształtowanie się rozwoju psychofizycznego dziecka:


          1. Zabawy ze śpiewem - są bardzo lubiane przez dzieci, a przy tym maja wpływ na umuzykalnienie ich oraz kształtowanie poczucia rytmu i koordynacji ruchowej. Dzięki tego rodzaju zabawom, wykształca się u dziecka estetyka ruchów, poczucie piękna i harmonii, kształtuje się przy tym również prawidłowa postawa ciała.

          Zabawy ze śpiewem sprzyjają również intensyfikacji procesu oddychania. Ruch nie jest tu czynnikiem dominującym, dlatego powinien on być umiarkowany i mało intensywny. Celem najważniejszym jest łączenie ruchu z rytmem i tempem piosenki. Zaletą tego rodzaju zabaw jest przede wszystkim to, iż sprzyjają one dobremu nastrojowi, wyzwalają radość i uśmiech, odprężają psychicznie.


          2. Zabawy orientacyjno-porządkowe - mają za zadanie wytworzyć u dzieci umiejętność skupienia uwagi podczas zabawowych czynności ruchowych i opanowanie określonych umiejętności. Dzięki nim dziecko przyswaja sobie umówione znaki, sygnały oraz potrafi porozumiewać się z grupą bez sygnałów słownych. Jest to bardzo przydatne w warunkach poruszania się po drodze, szczególnie na przejściach dla pieszych itp. Ruch wykonywany podczas tych zabaw jest podporządkowany odpowiednim regułom. Jest on więc szybki precyzyjny, niekiedy powolny i nierytmiczny, ale zawsze wymagający od dziecka myślenia i umiejętności skupienia uwagi.

          Zabawy orientacyjno-porządkowe wprowadzają dziecko w środowisko otaczające, a jednocześnie uczą reguł norm i zasad zachowania się. Dzięki nim kształtuje się szybka i celowa reakcja, orientacja i spostrzegawczość. Mimo, że zabawy orientacyjno-porządkowe należą do grupy zabaw ruchowych nie mają one dużego wpływu na rozwój sprawności fizycznej. Doskonalą one zwinność i zręczność, czasami szybkość. Wielką rolę dogrywają jednak w kształtowaniu szybkiej reakcji na nieoczekiwane bodźce, co podnosi ich wartość i znaczenie w procesie przystosowania się do wielu sytuacji życiowych.
           

          3. Zabawy bieżne - są najczęściej stosowaną postacią ruchu dzieci, a także młodzieży. Zabawy te są bardzo wszechstronnym środkiem pobudzania organizmu, co uwidacznia się w dużej ruchliwości dzieci. Mają one ogromny wpływ na wszystkie układy i narządy ustroju dziecka, a więc: układ mięśniowy, kostny, stawowy, krążenia, oddechowy, pokarmowy i wydalniczy, a także na podnoszenie wydajności fizycznej organizmu. Są one formą czynnego wypoczynku dzieci, skutecznie przeciwdziałają przymusowemu bezruchowi występującemu na lekcjach. Zabawy bieżne maja wpływ na takie cechy motoryki jak: szybkość i wytrzymałość, a także zręczność i zwinność. Oddziałują z kolei na rozwój takich cech psychicznych jak: ambicja, wytrwałość, umiejętne współdziałanie w zespole.


          4. Zabawy rzutne - są bardzo interesujące i atrakcyjne. Opierają się one o naturalne formy ruchu, jak rzut do celu lub na odległość, dlatego osiągają tak duże zainteresowanie u dzieci. Do tego rodzaju zabaw konieczne jest pewne przygotowanie, bowiem rzuty wymagają umiejętności rzucania, celowania, a także wszechstronnego usprawniania organizmu. Zabawy rzutne rozwijają podstawowe formy ruchu, szybkość i siłę oraz sprzyjają kształtowaniu koordynacji wzrokowo-ruchowej, umiejętności skupienia uwagi i koncentracji. Niektóre zabawy rzutne wpływają także na odprężenie psychiczne i nerwowe oraz są dobrą rozrywką.
           

          5. Zabawy na czworakach - są charakterystyczne przede wszystkim dla dzieci wieku przedszkolnego. Są one przez nie bardzo lubiane, a przy okazji sprzyjają prawidłowemu kształtowaniu się krzywizn kręgosłupa. Zabawy na czworakach maja wpływ na sprawność fizyczną dzieci, bowiem wzmacniają aparat kostno-stawowo-wiązadłowy i kształtują niektóre cechy motoryki, a zwłaszcza siłę. Zabawom tym towarzyszy dobry nastrój, co wpływa
          niejednokrotnie na umysłowe odprężenie i rozładowanie ewentualnego napięcia.

           

          6. Zabawy skoczne - to wszelkiego rodzaju podskoki, wyskoki, przeskoki, zeskoki itp., które cieszą się ogólnym zainteresowaniem dzieci. Mają one wpływ na takie cechy psychiczne jak: odwaga, wiara w własne siły, pewność siebie, ponadto sprzyjają kształtowaniu koordynacji nerwowo-ruchowej. Zabawy skoczne rozwijają również cechy motoryki: zręczność, zwinność, moc i siła, a połączone z biegiem - także szybkość. Zabawy te maja duże znaczenie dla rozwoju fizycznego dziecka, bowiem wzmacniają stawy kończyn dolnych, zwłaszcza staw skokowy i kolanowy. Zabawy te sprzyjają również zachowaniu równowagi i odpowiedniej postawy dziecka.


          7. Zabawy kopne - interesują szczególnie chłopców, wiążą się one z kształtowaniem zręczności, siły i szybkości, a często także wytrzymałości. Zabawy te dostarczają dzieciom dużo zadowolenia i satysfakcji, kształtują umiejętności, współpracy i współdziałania w grupie.


                      Dzieci realizują w swobodnych zabawach ruchowych swoje pomysły, wykorzystują doświadczenia, poszukują sposobów wyrażania emocji i aktywności ruchowej. Podczas zabaw dowolnych mają okazję do sprawdzania swoich możliwości w tym zakresie. Zabawy te dają dzieciom swobodę, zapewniają spontaniczność.

           

                      Aby skutecznie wspierać rozwój psychofizyczny dzieci, wszyscy rodzice muszą zdać sobie sprawę z wielkiego zapotrzebowania dzieci na ruch i często nie wiążą nadruchliwości dziecka w domu z brakiem okazji do „wyżycia się” ruchowego w ciągu dnia. Odradza się rodzicom przywożenia dzieci do przedszkola wózkiem lub samochodem - lepiej gdy dzieci chodzą i biegają. Zachęcamy rodziców do organizowania wspólnych zabaw ruchowych z dziećmi, do planowania im aktywności ruchowych, np. na rowerze, wrotkach, na basenie, do wyposażenia dziecka we własną piłkę i stworzenie okazji do posługiwania się nią itp. Szczególną troską należy otoczyć dzieci niechętnie ruszające się, stroniące od zabaw, ze znacznie obniżonym poziomem rozwoju cech motorycznych i w razie potrzeby wspólnie planować działania zmierzające do uzyskania poprawy w tym względzie. Ważne jest także uświadomienie sobie potrzeby hartowania dzieci przez przebywanie na powietrzu w każdej porze roku, zapewnienie odpowiedniego, przewiewnego i niekrępującego ubrania i stosownego obuwia.

           

          Wskazówki dla rodziców:

          • bądź dla dziecka przykładem - sam/sama podejmuj aktywność fizyczną;
          • planuj i organizuj aktywność ruchową wspólnie z dzieckiem;
          • stwórz dziecku warunki do podejmowania aktywności fizycznej;
          • pozwól dziecku na samodzielny wybór rodzaju aktywności;
          • rozmawiaj, dowiedz się dlaczego dziecko lubi bądź nie lubi uprawiać sportu;
          • chwal za podejmowanie aktywności ruchowej;
          • doceniaj wysiłek dziecka, motywuj go do podejmowania dalszych aktywności ruchowych.


                      Stwarzając dziecku dobre warunki do zabaw ruchowych na świeżym powietrzu przyczyniamy się do jego wszechstronnego rozwoju. Jak wiadomo najważniejszym czynnikiem w zabawie jest ruch i musi być go dużo, aby wpływać dodatnio na rozwój dziecka. Dlatego też każda zabawa jest tym wartościowsza, im więcej ruchu i radości dostarcza dziecku. Ruch w zabawie jest ruchem dowolnym - jego formę i częstotliwość reguluje samo dziecko. Zabawy ruchowe są jednym z najwszechstronniejszych środków wychowania fizycznego. Dają one możliwość równoczesnego oddziaływania na fizyczną i psychiczną stronę osobowości. Charakteryzują się totalnym oddziaływaniem na narząd ruchu, ale mają również wpływ na wydajność fizyczną ustroju, usprawniają wszystkie układy organizmu, wspomagają przemianę materii, termoregulacje, i metabolizm tkankowy.

           

          Aktywność fizyczna ma bardzo pozytywny i duży wpływ na zdrowy i prawidłowy rozwój każdego człowieka. Zwłaszcza dzieci, których potrzeby ruchowe są wielkie (średnio 5 godzin dziennie), powinny wykorzystywać każdą okazję na uprawianie aktywności ruchowej jak i aktywny odpoczynek.

          Największy wpływ na prawidłowy rozwój dziecka mają rodzice i nauczyciele. Oni przebywają z dzieckiem najdłużej i są dla niego wzorami, przekazują wiadomości, umiejętności i nawyki. W przedszkolu i w domu uczy się ono nowych ruchów i doskonali zdobyte umiejętności. Nauczyciele i rodzice mogą – i powinni - tak kształtować rozwój ruchowy dziecka, aby uzyskać przedstawiony na wstępie cel – zdrowe, sprawne dziecko o zdrowej sylwetce. Wykształcenie u dziecka w wieku przedszkolnym nawyku codziennej aktywności fizycznej wytworzy w nim potrzebę aktywnego sposobu spędzania czasu wolnego, co będzie kontynuowane w dorosłym życiu. Ważne jest, by przede wszystkim dorośli dawali dzieciom dobry przykład dbania o swoje ciało i zdrowie oraz sprawność fizyczną i psychiczną. Uczmy je prawidłowych nawyków i wzorców ruchowych. Pomóżmy im poznawać możliwości ludzkiego ciała i odkrywać tajemnice skryte w ich małych organizmach.

           

           

           

          Literatura:

          1. Białas L., ''Ruch bramą do nauki", Bliżej Przedszkola, 2009, nr 5.

          2. Fall - Ławryniuk M., "Ciało i umysł lubią ruch", Bliżej Przedszkola, 2009, nr 6.

          3. Gniewkowski W., Wlaźnik K., "Wychowanie fizyczne", WSiP, Warszawa 1990.

          4. Owczarek S., "Gimnastyka Przedszkolaka", WSiP, Warszawa 2001.

          5. Pasternak A., "Fit, czyli w dobrej formie. Kultura fizyczna przedszkolaka", Bliżej Przedszkola, 2010, nr 12.

          6. Wlaźnik K., "Wychowanie fizyczne w przedszkolu", Przewodnik dla nauczyciela.

           

           

           

           

           

           

  • Galeria zdjęć

      brak danych